Koniec z bezterminowym prawem jazdy

Istotne zmiany w kodeksie drogowym sprawiły, że nie istnieje już w nim takie pojęcie, jak bezterminowe prawo jazdy. Nawet osoby, które otrzymały swoje uprawnienia „na starych zasadach” i posiadają dokument bez daty ważności, nie unikną procedury wymiany prawa jazdy. 

Zmiany w przepisach

Przypomnijmy, że od 19 stycznia 2013 roku prawo jazdy straciło swoją dożywotnią ważność. Wszystkie dokumenty wydane po tej dacie uprawniają do poruszania się po drogach maksymalnie przez 15 lat. W niektórych przypadkach, gdy orzeczenie lekarskie stwierdza, że stan zdrowia kierowcy musi być kontrolowany częściej, uprawnienia mogą być wydawane na jeszcze krótszy okres. 

Procedura wymiany dokumentu prawa jazdy

Każda osoba, której prawo jazdy traci ważność, a która chciałaby dalej korzystać z możliwości prowadzenia pojazdu, powinna przedłużyć ważność swojego dokumentu. Aby to zrobić, niezbędne będzie w pierwszej kolejności zdobycie orzeczenia lekarskiego. Wizyta jest płatna i nierefundowana, ale można ją wykonać w dowolnym miejscu w Polsce. Podczas wizyty lekarz zbada między innymi słuch, wzrok, koordynację ruchową, pracę serca i układu oddechowego oraz przeprowadzi wywiad. Na podstawie wyników stwierdzi zdolność prowadzenia pojazdów na okres od 1 roku do 15 lat lub – jeżeli zostaną stwierdzone przeciwwskazania zdrowotne – wyda orzeczenie negatywne. 

Reszta procedury to już typowa urzędnicza papierologia. Aby złożyć podanie o przedłużenie prawa jazdy, należy:

• przygotować (oprócz orzeczenia lekarskiego) jedno kolorowe zdjęcie i kserokopię obecnego prawa jazdy,
• wypełnić główny wniosek,
• podpisać dwa oświadczenia o zapoznaniu się ze stosownymi przepisami kodeksu karnego i ustawy o kierujących pojazdami,
• wnieść opłatę wynoszącą 100,5 PLN,
• wylegitymować się dowodem osobistym, paszportem lub kartą stałego pobytu.

Po ukończeniu tej procedury można z powrotem wsiadać za kółko i cieszyć się jazdą aż do następnej wizyty u lekarza i w urzędzie.

Dokumenty bezterminowego prawa jazdy – tylko z nazwy

Wszyscy kierowcy, którzy zdobyli swoje uprawnienia przed 19 stycznia 2013 roku, nie posiadają na dokumencie daty ważności. Nowelizacja przepisów zakłada, że prawa jazdy tych osób również stracą ważność. Stanie się to w 2033 roku. Do tego czasu każdy starszy stażem kierowca będzie musiał odbyć wizytę w urzędzie i wymienić swój dokument. W przeciwieństwie do osób, które posiadają terminowe uprawnienia, nie będą musiały się jednak umawiać na wizytę lekarską (choć nie unikną urzędowej procedury), a nowy dokument również będzie wydany bez daty obowiązywania uprawnień. Ich zdolność do prowadzenia pojazdu zachowa dożywotnią ważność. 

Jazda bez ważnych uprawnień – kosztowne konsekwencje

Aby przekonać się, dlaczego zawsze warto pilnować terminów ważności naszych uprawnień, wystarczy sięgnąć po taryfikator. W 2022 roku zaostrzono przepisy, w związku z tym wzrosły również kary za jazdę bez ważnych dokumentów. Kierowca zatrzymany z prawem jazdy, które straciło ważność, jest traktowany na równi z osobą, która nigdy nie odbyła kursu. W takim przypadku mandat może wynieść od 1500 do 5000 złotych. W przypadku stwierdzenia dodatkowych uchybień, recydywy lub innych czynników sąd może dodatkowo orzec grzywnę w wysokości do 30 000 złotych. Każdy zatrzymany bez uprawnień kierowca otrzyma również zakaz prowadzenia pojazdów na okres 3 miesięcy. 

Najgorszym zdecydowanie scenariuszem jest stłuczka samochodowa lub wypadek z winy osoby jadącej z przeterminowanym prawem jazdy. W takim przypadku ubezpieczyciel może ubiegać się o regres ubezpieczeniowy, czyli zwrot pełnej rekompensaty wypłaconej poszkodowanemu z tytułu polisy OC. W ekstremalnych sytuacjach tego typu koszty mogą iść w dziesiątki, a nawet setki tysięcy złotych, zwłaszcza jeśli trwale poszkodowani zostaną inni uczestnicy ruchu.