SAMOCHODOWY PŁYN HAMULCOWY

Układ hamulcowy jest najważniejszym elementem w samochodzie wpływającym na nasze bezpieczeństwo. Oprócz sprawnych tarcz, klocków czy przewodów warto także regularnie dbać o świeżość płynu hamulcowego, który odgrywa główną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu całego układu.

Dlaczego pedał hamulca jest miękki?

Podstawowym i pierwszym sygnałem, że coś niedobrego dzieje się z płynem hamulcowym, jest zapadający się pedał hamulca. W praktyce wygląda to tak, że podczas wciskania go – zwłaszcza do samego końca w sytuacjach awaryjnych – nie czujemy prawie żadnego oporu. Kiedy zatem zauważymy, że pedał wpada nam wręcz w podłogę i jest nazbyt miękki, może to oznaczać zużycie płynu hamulcowego.

Najczęstszą przyczyną takiego stanu rzeczy jest wilgoć, która dostała się do przewodów i zakłóca prawidłowe działanie układu. W takich sytuacjach należy niezwłocznie sprawdzić stan płynu, a w rezultacie wymienić go, bo dalsza jazda autem z niesprawnymi hamulcami może zagrażać bezpieczeństwu naszemu i innych użytkowników dróg. W tym miejscu warto pokrótce wyjaśnić, jak dochodzi do tego, że w płynie hamulcowym w ogóle pojawia się woda, której teoretycznie nie powinno tam być. Winne są zazwyczaj nie w stu procentach szczelne przewody, przez które z czasem mogą przedostawać się drobinki wilgoci. Dzieje się tak najczęściej w okresie jesienno-zimowym oraz w warunkach przetrzymywania samochodu na świeżym powietrzu, a nie w garażu.

Płyn hamulcowy jest preparatem „suchym”, czyli takim, który nie zawiera w sobie wody, jednak z łatwością ją chłonie. Jest to o tyle ważne, że podczas hamowania płyn hamulcowy bardzo się rozgrzewa – najbardziej w momentach częstego wciskania pedału hamulca. Dlatego im mniej wilgoci w płynie, tym temperatura wrzenia może być wyższa, a płyn działa sprawniej. Każda nadwyżka wody powoduje obniżenie temperatury wrzenia płynu hamulcowego, a co za tym idzie, także większe kłopoty ze skutecznym hamowaniem. W przewodach pojawia się bowiem para powstała z zagotowania wody, która działa na zasadzie korka uniemożliwiającego swobodny przepływ płynu w układzie.

Jak sprawdzić płyn hamulcowy?

Sprawdzenie jakości płynu hamulcowego nie należy do skomplikowanych czynności i można to swobodnie zrobić we własnym zakresie. Wystarczy, że zaopatrzymy się w specjalny miernik elektroniczny kontrolujący zarówno temperaturę wrzenia płynu hamulcowego, jak i poziom występującej w nim wilgoci. Ceny takich przyrządów zaczynają się już od kilkudziesięciu złotych.

W celu wykonania pomiaru, należy wsunąć tester do zbiorniczka wyrównawczego, który znajduje się w pobliżu silnika. Jeśli wynik będzie pozytywny, wszystko jest w porządku i przyczyn ewentualnych nieprawidłowości w działaniu układu hamulcowego trzeba szukać gdzieś indziej. Jeśli wynik będzie negatywny, to znaczy, że płyn hamulcowy może zawierać nawet do kilku procent wody, a to może skutkować znacznym obniżeniem sprawności hamowania. W takim przypadku konieczna jest wymiana całego płynu w układzie.

W zbiorniczku wyrównawczym sprawdzimy także, czy ilość płynu jest prawidłowa i nie pojawił się wyciek. Jeśli poziom płynu wskazuje na obudowie zbiornika wartość maksymalną lub tylko nieznacznie niższą, to znaczy, że nie ma powodów do niepokoju. Każde większe obniżenie poziomu płynu powinno być impulsem do dalszej kontroli, a najlepiej udania się do profesjonalnego serwisu.

Kiedy trzeba wymienić płyn hamulcowy?

Wymiana płynu hamulcowego jest zalecana przez producentów przynajmniej co dwa lata lub średnio co 30–40 tysięcy przejechanych kilometrów. Niezwłoczne działania serwisowe trzeba także podjąć wtedy, gdy płyn zawiera chociażby jeden procent wody. Jak wspomnieliśmy wcześniej, każdy sygnał zawilgocenia układu może powodować poważny spadek skuteczności działania hamulców. Dobrą praktyką jest ponadto wymiana płynu wraz z tarczami hamulcowymi.

Są osoby, które są w stanie samodzielnie wymienić płyn hamulcowy w swoim aucie, ale dla większości z nas najlepszym sposobem jest wizyta w warsztacie. W nowoczesnych samochodach wyposażonych w elektroniczne systemy bezpieczeństwa, ABS czy EPS istnieje konieczność podłączenia pojazdu do komputera diagnostycznego oraz wykonania wielu skomplikowanych czynności serwisowych, które nie są dostępne dla zwykłego użytkownika.

Dobry płyn hamulcowy – to znaczy jaki?

Przy wymianie płynu hamulcowego na nowy należy przede wszystkim pamiętać o tym, żeby był to preparat tej samej klasy co poprzedni, czyli powinien posiadać tę samą temperaturę wrzenia. Z tego też powodu nie zaleca się mieszania płynów, gdyż może mieć to negatywny wpływ na prawidłowe działanie układu hamulcowego.

Na rynku istnieje obecnie kilka rodzajów płynu hamulcowego różniących się między sobą w głównej mierze właśnie temperaturą wrzenia. Najniższą z nich ma płyn o symbolu DOT 3. Zdecydowanie lepsze właściwości posiada płyn DOT 4, który nie dość, że wrze w wyższej temperaturze niż jego poprzednik, to charakteryzuje się także szybszą reakcją na absorpcję wody. Istnieją ponadto płyny hamulcowe DOT 5, których wrzenie jest podwyższone o kilkadziesiąt stopni. Można spotkać preparaty z tej serii oznaczone symbolami DOT 5.0 i DOT 5.1. Ich podstawową różnicą jest to, że DOT 5.0 dopuszcza możliwość mieszania z innymi płynami, przy czym zawsze należy tego unikać.

Oprócz wyżej wymienionych cech płynów hamulcowych przy wyborze odpowiedniego preparatu należy zwrócić uwagę na kilka dodatkowych parametrów. Po pierwsze, powinien być to płyn o klasie zalecanej przez producenta naszego samochodu, gdyż każdy inny może skutkować niepożądanymi usterkami. Dobry płyn hamulcowy nie powinien się pienić ani szkodliwie wpływać na gumowe i metalowe podzespoły. Ważne jest także to, aby współpracował z systemami bezpieczeństwa i innymi układami kontroli trakcji i wspomagania, w które jest wyposażone nasze auto. Dodatkowym atutem dobrej jakości płynu hamulcowego jest niska sprężystość par i niski poziom odparowalności. Dzięki temu będzie nam dłużej służył bez względu na to, z jakim natężeniem używamy pedału hamulca.